A Scanner Darkly

Sindri Gretarsson 18. október 2006 ***1/2 af ****

Eftir nógu langa bið þá loksins fær maður að sjá A Scanner Darkly, mynd sem hefur lent í stanslausu veseni útaf sinni nýrri Rotoshop aðferð, nýsköpuð tækni sem teiknar yfir stafrænu mynd og gerir A Scanner Darkly eins og hún sést á skjánum. Byggð á samnefndri bók eftir Philip K. Dick, þá fjallar myndin um Fred (Keanu Reeves), leynilögreglu árið 2012-2013 sem notar ´scramble-suit´ sem breytir útliti hans og rödd reglulega sem gerir hann óþekkjanlegan. Verkefni hans er að finna stóra fíkniefnasala og komast að hvaðan Substance D kemur, sem er eitt skaðlegasta og mest vanabindandi fíkniefni fyrr og síðar. Alvöru nafn Freds er Bob Arctor og sem Bob þá lifir hann fíkniefnalífi með ´vinum sínum´ sem hann þarf að nota til að afla upplýsinga, þar á meðal Barris (Robert Downey Jr.), Ernie (Woody Harrelson) og semi-kærustunni sinni Donna (Winona Ryder). Eftir of langa fíkn á Substance D þá verður heili hans að tveimum ólíkum hliðum, ein hliðin er Fred og hin er Bob og eru þessar tvær hliðar að keppast um yfirráð. Það sem A Scanner Darkly gerir frábærlega, er að hreinsa í burtu allt dæmigerða bias gegn fíkniefnum, sem gerir hlutlausa skoðun á málinu mun auðveldari. Bókin/myndin gerast á tíma þar sem Bandaríkin hafa tapað stríðinu gegn fíkniefnum og fíklar eru orðinn mikill hluti landsmanna svo myndin hneigist aðeins meira að anarkisma heldur en neinu öðru. Þrátt fyrir helling af fíkniefnum og skrítnu fólki að hegða sér skringilega leynist gífurlega pólitísk saga sem sker alveg jafn djúpt í nútímamál og það gerði þegar bókin var skrifuð fyrir u.þ.b þrátíu árum síðan. Keanu Reeves, leikari sem er mjög ´misfílaður´ af fólki, stendur sig furðulega vel sem Fred/Bob og nær virkilega að sannfæra mann að hann sé ekki bara Keanu Reeves heldur persóna í söguhlutverki. Hann er að mínu mati mistækur eftir kvikmyndum en A Scanner Darkly er eitt hans besta hlutverk síðan The Devil's Advocate. Robert Downey Jr. og Woody Harrelson sem hafa báðir átt langa sögu af fíkniefnaneyslu ná gallalaust að leika fíkla, enda þekkja þeir lífið betur en margir aðrir. Winona Ryder sem hefur bara lent í veseni með búðahnupl og slæm hlutverk eins og Mr. Deeds síðan byrjun aldarinnar gerir eitthvað merkilegt loksins, ekkert stórkostlegt en það sést að eitthvað býr ennþá í henni og vonandi lætur hún sjá sig eitthvað meira í framtíðinni. Fyrir utan A Scanner Darkly hef ég aðeins séð eina Richard Linklater mynd sem var School of Rock, ég viðurkenni vanrækslu mína í þessu máli og ætlast til þess að horfa á fleiri Linklater myndir þá sérstaklega eftir að hafa séð A Scanner Darkly. Þessi mynd er jafn skrítin og hún er góð, einhverjir gætu fundið þennan Rotoshop stíl pirrandi eða tilgangslausan en þar sem hann er mjög vandaður og passar við súra veruleikann sem myndin gerist í, þá fannst mér aðeins góðir hlutir myndast úr því. A Scanner Darkly er mjög sérstök mynd, en ein af betri myndum ársins, og eftir haust af vonbrigðum í bíóhúsum þá er myndin bjartur depill og ég vona að fleiri svona gæðamyndir fara að koma sér í bíó bráðum.


Assalaamu Alikum.


Sindri Gretarsson.