Born on the 4th of July

Sindri Gretarsson 30. september 2005 ****/****

Born on the 4th of July er ein af fáum myndum sem virkilega nauðgar Bandaríkjunum, hinar eru myndir eins og JFK og Fahrenheit 9/11, þó er þessi mynd allt öðruvísi að öllu leiti. Myndin er sannsöguleg og fjallar um Ron Kovic, hann byrjar sem drengur alinn upp í bandarísku umhverfi á sjötta áratugnum, troðið er í hann hve glæsileg bandaríkin eru og hve rétt ríkisstjórnin er, nánast gersamlega búið að heilaþvo hann það mikið að hann getur ekki að neinu leiti efað landið sitt. Kemur svo að því að hann ákveður að gangast í landgöngulið hersins og fara til Víetnam 1967, hann er skotinn tvisvar, eitt skotið fór í efri mænuna hans sem lamar hann neðan mitti allt hans líf. Eftir stríðið er sýnt hve erfitt það er að aðlagast að gamla lífinu sínu, sérstaklega eftir að hafa verið nánast heilt ár í ömurlegum skítaspítala. Móðir hans afneitar honum samstundis, pabbi hans á erfitt með að sætta sig við ástandið hans, fólkið sem hann þekkti áður er ekki sama fólkið í augum Kovics. Fyrir mann eins og Kovic sem var heilaþveginn af bandaríska þjóðfélaginu þá er erfitt að geta skilið hvernig Víetnam stríðið væri rangt og að margir landsmenn hans virði ekki ástandið hans, en Kovic sekkur dýpra og dýpra í saurlífi og árið 1970 fer hann til Mexíkó sem hefur aðstöðu fyrir lamaða hermenn úr Víetnam, þar sekkur hann ennþá dýpra þar til hann skellur á botnin. Eftir það fer ásýnd Kovic á Víetnam stríðinu að breytast, og heilaþvegni strákurinn er ekki lengur það heilaþveginn. Nákvæmlega það sem Oliver Stone er sérfræðingur í er að senda eitt stórt ´fuck you´ til bandaríska stjórnvalda, sem er ein ástæðan að ég dýrka flestar myndirnar hans. Robert Richardson kvikmyndatökustjórnandinn er snillingur eins og ég hef fullyrt áður, kvikmyndatakan er glæsileg að öllu leiti. Handritið er samið af Ron Kovic og Oliver Stone sem er byggt á bókini hans Ron Kovic undir sama nafni og myndin. Það verður að segjast að Born on the 4th of July er í mínu áliti ein af betri myndum sem ég hef séð, meistaralega gerð og sagan sjálf gæti ekki verið betur útfærð í myndinni, meðal þess er þetta besta frammistaða Tom Cruise í kvikmynd. Það er mjög erfitt að ekki dást að þessari mynd, því hún er alltof sönn, þetta er ekki pólitísk kenning eins og JFK né Fahrenheit 9/11, þetta er allt um líf eins manns sem gerir Born on the 4th of July svo einstaklega mannlega.

P.S ég sá Mission Impossible 3 um daginn, ágæt mynd, hef þó engan vilja til þess að skrifa um hana...

Gesundheit.

Sindri Gretarsson.